Được cho là từ quân Tây Sơn đưa về sau khi ra Thăng Long cùng Quang Trung Nguyễn Huệ
Miền Tây mang ra bán. Thị trường Lê Công Kiều im ắng và uể oải với đồ sứt mẻ. Không ngừng làm gạch nối từ quá cố đến hiện tại trong mắt khách vãng lai.
Vị tổng thống tóc vàng ở giang san hùng mạnh nhất thế giới đi dọc con phố này để xem chợ đồ cổ bày dọc hè và trong các tiệm nhỏ. Ngồi trong quán cà phê ngó ra đường phố. Đã lâu rồi thưa vắng những người đàn bà tay đeo những túi xách lớn. Đường Lê Công Kiều nằm một góc khuất ở quận I và có thể tin rằng nhiều người sinh ra ở Sài Gòn vẫn chưa từng đến.
Satsuma đầy màu sắc. Kẻ xấu và tên vô lại như một bộ phim cao bồi. Dãy phố vẫn còn một ít nhà xây kiểu Tây từ thời đường mang tên Reims trước 1945. Khoâng rõo nieân nãïi Gốm Khang Hy. Được các làm mối từ miền Trung. Đâu rồi nhà in Thạnh Thị Mậu. Vừa nhẩn nha nói về vẻ đẹp của một bộ ấm chén ký kiểu hay cái dĩa celadon Nguyên đẹp hút hồn với màu xanh ngọc.
Một con phố độc đáo và có khi là độc nhất ở Việt Nam
Đầu năm 2000 có thể là thời hoàng kim của Lê Công Kiều khi kinh tế khấm khá.
Nhưng vẫn là một khuynh hướng chơi mới cần có thời kì chiêm nghiệm. Bộ bàn ghế Louis đầu thế kỷ 20 với những chi tiết chạm khắc đậm chất Nam bộ với trái điều. Họ sẽ dẫn dắt. Những năm cuối 1990. Đường Lê Công Kiều xuất khẩu niềm vui. Ngồi đâu đó bên quán cà phê cóc phía cột đèn góc Lê Công Kiều – Nguyễn yên bình hay cà phê Bảo tàng Phó Đức Chính.
Mua cho mình một bộ đồ sứ ký kiểu từ triều đình Huế đặt bên Tàu thế kỷ 18. Gốm. Vài người truy lùng tranh Thành Lễ hồi còn bán trên đường Tự Do trước 1975
Kích thích những người hoài cổ từng chìm đắm trong những trang sách về văn hóa hay có một kí vãng huy hoàng.
Đọc dăm câu thơ dạng như “Mó rận luận chơi thời sự. Êm đềm vì không có mấy xe. Ở đó có đủ người tốt.
Ở đây có những món tinh hoa nhất. Vấn giới chơi cổ vật từ Hà Nội và các tỉnh phía Bắc. Đồ Minh Phố ở biển Bình Thuận. Hình thành một lớp người chuyên truy lùng ngồi uống cà phê đầu đường Nguyễn yên bình từ rất sớm để canh mua những món đồ đẹp trước khi người bán chào mời trong tiệm.
Khổ qua. Có khi dè bỉu mà vẫn luôn hấp dẫn như một huyền thoại. Nhưng luôn thẳng thắn phán về giá trị món đồ một cách rạch ròi. Đồ cổ Trung Hoa luôn ngự trị như một ông vua không ngai – dù nhiều nhất vẫn là dòng đồ non đầu thế kỷ 20 thời Mạt Thanh – đặc biệt là sứ xanh trắng vì vẻ đẹp trong trẻo lộng lẫy nhưng chân phương. Hoặc đã vào nhà người chơi nhưng không có mấy ai bán ra.
Có dịp vừa uống ly cà phê nóng buổi sáng cuối năm. Sứ phương Tây lạ mắt. Có lúc nổi lên ở phố Lê Công Kiều cơn sốt mua cổ vật vớt từ các con tàu chìm từ đồ Khang Hy ở Vũng Tàu
Vớt từ tàu cổ Hòn Cau. Trừ những món đồ độc có số lượng ít từ các con tàu chìm vài trăm năm trước. Và rước về bức sơn mài rất đẹp “dội khẩu” từ năm Mỹ đánh I- rắc. Dù nó rất gần chợ Bến Thành – một chợ rất nức tiếng ở Sài Gòn. Giới sưu tầm cổ vật và yêu thích mỹ thuật vẫn xem đây chính là thiên đường của họ.
Nơi cụ làm việc hằng ngày và có lần hứng chí mời anh em tòa soạn đi ăn ở đường Pellerin (Pasteur) gần đó. Nhưng có thể đây là con đường có nhiều người nhắc tên cụ nhiều nhất so với bất cứ con đường nào trên đất Việt từ những đệ tử tình nguyện của cụ. Lúc đó đồ cổ không bán rần rộ. Đây là một xu hướng lạ nhưng dễ hiểu khi dòng đồ Tàu kiệt vì người Trung Quốc qua nhặt nhạnh.
Vũng Tàu Phiên An. Có giá hàng trăm triệu. Dĩa Chu Đậu hình chim hoa hoặc dĩa lớn Minh Phố… Dần dần đồ cạn kiệt do cuộc thu lượm của các đại gia và nhà nước tăng cường chống thất thoát. Con phố bán đồ cổ không hề được nhắc trong sách viết về thú chơi đồ cổ của cụ Vương Hồng Sển
Ngả lừa mừng thuở thăng bình” hay bài Tam thai thính triều. Khi đã kết giao với một người chủ tiệm nằm trong số này. Khách du lịch đến nhiều và các cuộc triển lãm cổ vật ở các Bảo tàng đã kích thích người ta tìm về cổ vật như một thú chơi cao cấp. Quan sát những người nho nhã ra phố. Hiện thời Lê Công Kiều im ắng hơn. Mít hay sầu riêng… xiêu bạt từ những ngôi nhà xưa cùng niên đại với Huỳnh Phủ ở Bến Tre hay nhà cổ Bình Thủy.
Tôi mới nhìn sâu con phố nhỏ này. Tuy nhiên đừng nên bi quan. Nhận mua giúp và bày vẽ một số dấu hiệu nhận dạng đồ cổ ở cấp thấp nhất cho đến khi con mồi mắc bẫy ở những món khủng chế tạo từ đồ mới sinh sản được phủ thời gian hàng trăm năm bằng các kỹ thuật độc đáo.
Đồ Biên Hòa thuần Việt lên ngôi là điều đáng mừng. Nơi học nghề của danh ca Sáu Thoòng chuyên trị vọng cổ thời đó? Và đâu là tòa soạn báo Đại Việt ở nhà số 5 của cụ Hồ Biểu Chánh những năm 1940. Đây là dòng gốm sứ mậu dịch nên số lượng nhiều. Non tuổi. Cơn sốt gần đây nhất là đồ Biên Hòa trước thập niên 60 với những món lên tới ngàn đô. Cho dù có nhiều bài báo nói rằng 80% tiệm ở phố Lê Công Kiều bán những món gốm sứ hay tranh pháo mới được sinh sản rồi làm cho cổ đi.
Campuchia mua về bán lại cho dân sưu tầm Việt
Phong kiều dạ bạc… và tơ tưởng chuyện dự triển lãm với danh hiệu Nhà sưu tầm cổ vật. Miệng nhâm nhẩm như say. Lê Công Kiều. Có thể thấy dấu ấn văn hóa khắp thế giới trên đồ bày bán ở đây. Tôi đi ngang qua phố Lê Công Kiều từ những năm 80 để sửa máy ảnh ở tiệm Phạm Thê rất lừng danh ở đây. Có khi gặp những món tuyệt đẹp như đồ Wedgwood xanh lam nhạt với những chi tiết chạm khắc tinh xảo hay gốm Nhật Bản Imari.
Thập thò đâu đó hình bóng cụ Phan Khôi lúc làm báo ở Sài Gòn xưa năm 1924. Cho những ai từng biết nó khi đã xa Sài Gòn. Dăm ông về hưu xách tiền bán đất. Gốm Chu Đậu Naã́m khæ. Tuy phần đông thích trông mặt bắt mường tượng khách mới ra “Kiều”( một cách gọi con phố này) để không mất thì giờ với những người vô ích và ít tiền.
Một thế giới xưa cũ ngồn ngộn phơi bày. Dù sao. Tay cắp cặp. Và số 20% chủ tiệm còn lại.
Con đường nhỏ
Như tách và ấm trà Ung Chính. Đồ Chu Đậu thời Trần ở đảo Chàm. Tủ Huế vừa chạm lộng vừa cẩn xà cừ. Cánh cửa nhập môn cho người mới chơi dù chua chát nhưng giúp người mới đến tỉnh ngủ lại. Có lề không lớn. Từ những người bán này. Lơn tơn ghé vô nhà người quen rủ đi uống trà Bạch Mao hay Kỳ Chưởng. Và nhân vật thứ ba thì luôn nhiều ở đây.
Có chữ ký Thành Lễ còn tươi mới. Và tin tôi đi. Hơn 10 năm trước. Nó vẫn là một trong những con phố đậm chất Sài Gòn nhất để nhớ về.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét