Báo Thái Lan: Tranh chấp Biển Đông ngày hôm nay vẫn bế tắc.

Nhưng việc ưng chuẩn COC là “càng sớm, càng tốt” để tránh xung đột trong tương lai ở Biển Đông

Nếu mỗi nước thành viên ASEAN cứ đi theo con đường riêng rẽ, ASEAN và các công cụ ngoại giao trong khu vực sẽ trở nên vô nghĩa. Điều này là rất cần thiết đối hòa bình và ổn định lâu dài ở Biển Đông. Cho đến nay, ASEAN và Trung Quốc đã đồng tình Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), được ký kết tại Phnom Penh vào ngày 4/11/2002.

Nhưng đây là một văn kiện không có tính ràng buộc để phán quyết về khiếu nại hàng hải và tranh chấp. Tuy nhiên, vấn đề cũ là tranh chấp Biển Đông đang phủ bóng đen và sẽ còn khá âm u trong một thời kì dài, trừ khi các bên sở quan đạt được cách thức giải quyết hợp lý để xoa dịu bao tay.

Các vị bộ trưởng ngoại giao ASEAN muốn sớm đạt được bộ Quy tắc xử sự quan yếu này, cung cấp cho COC dụng cụ hữu hiệu chứ không phải biến nó thành “một con hổ giấy”.

Chính vì vậy, các cuộc họp trong tháng này nên dành thời kì nhiều hơn để trao đổi về các lệ luật ứng xử, đặt ra đường hướng rõ ràng cho cuộc họp tham mưu chính thức giữa các quan chức cao cấp của ASEAN và Trung Quốc, sẽ được tổ chức vào giữa tháng 9, cũng ở Trung Quốc.

Lê Chân (theo The Nation). ASEAN muốn cuộc họp giữa tháng 9/2013 với Trung Quốc bàn luận trang nghiêm về thực chất của lệ luật xử sự của các bên ở Biển Đông (COC), nhưng Bắc Kinh có thể sẽ không vội đi đến kết luận bất cứ điều gì, mà chỉ gợi mở vấn đề cần được trao đổi.

Tình hình găng đến mức một số thành viên ASEAN bắt đầu đặt niềm tin nhiều hơn vào sự hiện diện gia tăng của Mỹ trong khu vực để ứng phó và “cân bằng” thế lực đang lên của Trung Quốc.

Các vị bộ trưởng ngoại giao ASEAN tuyên bố rõ tại một cuộc họp không chính thức ở Hua Hin (Thái Lan) tuần trước rằng ASEAN sẽ kết đoàn để thúc đẩy bộ luật lệ xử sự của các bên ở Biển Đông (COC).

Việc sớm ưng chuẩn COC có thể không nhanh chóng giải quyết được những tranh chấp cụ thể trong khu vực. Tàu chiến Mỹ ở Biển Đông   Theo báo  The Nation  (Dân tộc) của Thái Lan, Trung Quốc và và Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) sẽ chẳng thể giải quyết tranh chấp cương vực đang diễn ra ở Biển Đông, nếu không có dũng khí chính trị trong khâu ra quyết định.

Cuộc họp kéo dài từ ngày 28 đến ngày 30/8 sẽ cung cấp cho các bộ trưởng ngoại giao ASEAN một dịp để bàn luận về “tàu cao tốc” Trung Quốc, mang lại nhiều thay đổi kinh tế-xã hội cho cả Trung Quốc và các nước hàng xóm trong thế kỷ 21. Sau đó, Trung Quốc sẽ đi theo chiều hướng ngược lại và điều này có thể gây nguy hiểm cho các thỏa thuận hiệp tác khác giữa Trung Quốc và các nước ASEAN.

Một số thành viên ASEAN như Philippines đã tìm cách dựa vào trọng tài quốc tế để giải quyết tranh chấp ở Biển Đông, vì Manila cho rằng cho đến nay, không có cơ chế hiệu quả trong khu vực để giải quyết các vấn đề với Trung Quốc. Các vị bộ trưởng ngoại giao của ASEAN và Trung Quốc sẽ nhóm họp vào tuần tới tại Bắc Kinh để kỷ niệm kỷ niệm 10 năm ngày thiết lập quan hệ đối tác chiến lược Trung Quốc-ASEAN, nhưng chỉ riêng lễ kỷ niệm này không thể làm thay đổi thực trạng của các vấn đề trong khu vực.

Đương nhiên, Philippines và các nước ASEAN có quyền kiêng giải pháp riêng để giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ, nhưng điều đó có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ tổng thể giữa ASEAN và Trung Quốc.